W.6. Diversiteit in groepen en teams co-creatief inzetten

'Samenwerken' staat op alle lijsten van generalistische vaardigheden. 'co-operatie', samen aan één touw trekken, is ongetwijfeld een succesfactor. Het zou mooi zijn dat meer mensen zich met hun unieke aard zich thuis voelen in een groep of afdeling. Toch is het blijkbaar heel uitdagend voor de hedendaagse professional. De uitdaging speelt zich af op alle niveaus: tussen individuen, binnen een groep, tussen afdelingen van één organisatie, tussen organisaties. Vaak is er helemaal geen samenwerking. Ieder zit in zijn eigen silo, ook al werken ze voor dezelfde doelgroep of hetzelfde hoger doel. In groepen gaat het er dan soms heftig aan toe: aapachtige gedrag zoals pesten, informeel leiderschap, rolletjes, subgroepjes en roddel. Blijkbaar zijn er nog patronen van hogere primaten die ons parten spelen. Behoren tot een tribe, wij-zij denken, groepsdenken, kippenorde, enz. Erg uitdagend als we nu ook in een mondiale tijd leven waar transdisciplinaire samenwerking en interculturele communicatie nodig zijn voor de gemeenschappelijke uitdagingen.

De onderlegger voor de wicked skill van het samenwerken is het leren faciliteren van een beschaafde vorm van dialogiseren in groepsverband. De facilitator creëert een context waarin ieder zijn plek krijgt. Vervolgens kijk je wat er wil ontstaan van inzichten of besluiten. In het filmpje hieronder doe ik een poging om je duidelijk te maken wat de essentie is van proceswerk. Je werkt met diversiteit, met emoties, met een samenspel van krachten.

Er zijn talrijke concrete werkvormen voor kringgesprekken. Daar kun je je eens in verdiepen en kijken met welke werkvorm je meer affiniteit hebt. Na studie en het meemaken van veel van deze werkvormen, heb ik de ontwikkelcirkel als werkvorm bedacht voor gelaagd faciliteren. De meeste werkvormen werken niet gelaagd. Het gaat in het deep evolvement facliteren dat je persoonlijke ontwikkeling, groepsidentiteitsontwikkeling, organisatieontwikkeling en samenlevingsontwikkeling aan elkaar koppelt. Dat creëert welgevormdheid en zinvolheid. De volledig uitgeschreven stappen kun je in mijn handboek vinden.

Er zijn ook grootschalige werkvormen waar je met meer dan 20 mensen, bijvoorbeeld 100 of 1000, een gezamenlijk proces doorloopt. Ik geloof erg in de kracht van het opschalen, maar dan wel op de juiste wijze. Want genereert dergelijke bijeenkomst veel enthousiasme maar weinig actie. Met de link hieronder kun je over een blog lezen met foto's zodat je een beeld hebt hoe zo'n dag verloopt.

De toepassing van deze wicked skill is erg breed: groepsgesprekken, teamsamenwerking, vergaderen, conflicten bemiddelen, faciliteren van workshops, zelfsturende teams, enz. Ga dus na wat de essentie is van de wicked skill: diversiteit op een gelaagde wijze faciliteren zodat iedereen zich thuis voelt en er samengewerkt wordt in een groter geheel.

Het belangrijkste is oefenen! Oefenen om in de dialoog verschillende rollen af te wisselen, want een facilitator moet meerstemmig zijn om de klus te klaren.

Blog large scale intervention

De 21e-eeuwse professional is een groep.
- Quote Wicked Wave1 TMC

Surfen?

Vandamme, R. (2016). Handboek ontwikkelingsgericht coachen van teams. De Ontwikkelcirkel als leidraad. Idegem: CoachingBooks

TGI: thema gecentreerde interactie (R. Cohn)
Cultural circle (P. Freire)
Council of all beings (J. Macy)
Theory-U (O. Scharmer)
Deep democracy (A.Mindell)
Millioth circle (J. Bolen)
Wisdom circles (C.Spring & C.Garfield)
Collaborative circle (M. Farrell)
Dialogos (W. Isaacs)
Restoration circle (D. Barter)
Lekgotla (Afrikaanse traditie)
Learning communities (P. Palmer)
Talking circle (First Nations People)

Grootschalig:
Art of hosting
Worldcafé
Open space technology
Future search

Mijn inzichten

In een kringgesprek vind de gemeenschap zijn fundament om zichzelf aan te sturen.
Vergadering hebben geen voorzitter nodig maar een facilitator.
Zelfsturende teams slagen maar als er gewerkt wordt aan ieders individuele zelfsturing.
Durven zonder tafels werken en in een kring gaan zitten, is 90% van het resultaat.
Kennis wordt helemaal anders als je het in het midden legt van de cirkel; dan kunnen deelnemers er zich triadisch mee verhouden.
Met een gedisciplineerde facilitatie vermijd je dat groepsdynamische spelletjes het proces beletten.
Een opleiding in bemiddeling leert je om te houden van conflicten en verschillen.
Veel groepen zijn tot een modus vivendi (lieve vrede) geplafoneerd in hun samenwerking omdat ze zich niet veilig genoeg voelen om elkaar aan te spreken.
Het allereerste en allerbelangrijkste werk van een facilitator is veiligheid en menselijkheid in de sfeer van het gesprek te brengen.
Groepen en teams hebben een faciliterende leider nodig; zonder leider geef je vrij spel aan het limbisch zoogdierenbrein.
De meeste operationele leidinggevende zijn onbekwaam om van hun afdeling een krachtige en mooie groep te maken; ze hebben scholing nodig.

Naar overzicht
fix