W.9. Vanuit wijsheid meewerken aan transities

Net zoals de andere wicked skills is organisatieontwikkeling en veranderingswerk een opleiding op zich.

Hier gaat het over de participatie van de professional in organisatieontwikkeling. Professionals zijn vaak wars van de management, financiën, 'politiek' en machtspelletjes. Het klopt ook wel dat de afstand immens groot is tussen de doelen van aandeelhouders en de zingeving van diegene die het werk doen. En toch is het deel van de ontwikkeling in professionele identiteit dat medewerkers hun rol breder durven inzetten. De professionals kan zijn identiteit en hoger doel uitbreiden van klantgerichtheid en expertgerichtheid naar participatie. Deep evolvement wordt hier synoniem voor gelaagde verantwoordelijkheid: je bent verantwoordelijk voor jezelf, mee verantwoordelijk voor je klanten, je collega's, je vakgebied en de systemen rond je werk. Het mee ontwikkelen van de organisatie gaat niet over R&D innovatie maar over participatie in strategie en identiteit van de organisatie.

Het moet natuurlijk van twee kanten komen: de hogere leidinggevenden kunnen leren samenwerken met professionals die de bekwaamheid hebben om dat te doen. De eerste stap is dat de professional bereid is om actie te voeren op de bredere laag van de organisatie en zich daarin bekwaamd. Precies daarom zijn de wicked skills belangrijk. Het begint echter met mindset: wil je je impact uitbreiden? Ben je bereid om de systemen mee te helpen verbouwen? Durf je patronen doorbreken, mensen aanspreken en samen zoeken naar nieuwe wegen? Ben je activist genoeg om stappen te zetten?

De professional, de medewerker als corporate activist is een nieuw idee voor de professional. Bovendien is het nog zoeken welk soort activisme dit is. Alvast niet de straat op gaan of staken. Ook niet de baanzekerheid riskeren. Want ja, de professional is voor zijn inkomen gebonden aan de organisatie. Ik laat me hier inspireren op de logica van sociale bewegingen. Professioneel activisme moet je niet alleen doen, dat is te kwetsbaar. Wel kun je beroepen op je vakgebied en verantwoordelijkheid en samen met je collega's kwesties te sprake brengen. Je kunt in gesprek gaan met je directie, toekomstige trends anticiperen, hogere doelen en normen verdedigen en niet aarzelen om zelf te beginnen met patroondoorbrekend gedrag. "Ik wil meer impact bekomen", dat hoor ik veel. Welnu, dat kun je leren en vooral: doe het samen, zoek volgers.

De focus is hier op het activisme en wat organisatieontwikkeling betekent. Daar heb ik linken rond vezamelt. Je kunt natuurlijk nog meer opzoeken over de visies op organisaties van de toekomst (teal, zelforganisatie, swarm, quantum, AI, sociocratie, holocratie) of hoe een organisatie op een gelaagde manier ontworpen kan worden, als alternatief voor hiërarchie (het viable system model van Stafford Beer is een uitstekende inspiratiebron). Hieronder een link naar een slideshow met negen principes die ik zelf volg in mijn werk.

Negen principes voor organisatieontwikkeling