Tien Wicked Skills van de hedendaagse professional
Wat mag je vandaag verwachten van een goed opgeleide professional? Over welke generieke vaardigheden moeten alle professionals beschikken die met mensen werken of in complexe omgevingen resultaten moeten neerzetten? Er is veel frustratie: te weinig impact, geen gevoel van zingeving, de waan van de dag regeert, weerstand als je iets ten goede wil veranderen. Na hier jaren naar geluisterd te hebben, ben ik tot volgende conclusie gekomen: de goede wil is er, maar niet de bekwaamheid. Het ontbreekt professionals aan een set generieke vaardigheden om doorheen complexe uitdagingen constructief te navigeren! En er is goed nieuws: ik ben niet de enige die er zo over denkt.
Intuïtie
Dit werkjaar zal ik in drie of vier erg verschillende organisaties een Wicked Skills Lab® opgezet hebben en twee open programma’s. Het succes van dit aanbod bewijst dat mijn intuïtie juist is. Deze is de volgende: 1/ we komen in tijden dat meer en meer professionals en hun leidinggevenden het erover eens zijn dat we evolueren naar horizontale co-creatieve samenwerking, gebaseerd op ieders zelfregie en dit binnen een gedeeld groter geheel en doelstelling. Die ontwikkeling is volop bezig en het resultaat van een bewustzijnssprong. De ‘why’ van Simon Sinek en de hype rond ‘terug naar de bedoeling’ hebben in de voorbij tijd veel aandacht gekregen. Het heeft, samen met maatschappelijke en ecologische uitdagingen, zijn effect niet gemist: we zijn deel van grotere gehelen en een groter wordende groep professionals wil bewuster bijdragen aan de ontwikkeling ervan.
2/ Mijn intuïtie is vooral dat de vraag bij deze groep nu verschuift naar het ‘hoe’. Professionals en leidinggevenden willen geholpen worden om het beter te doen met elkaar, bekwamer te zijn in veranderingsprocessen en zingeving meer vooraan te zetten in hun leven en werk. Ik was al langer zelf tot de conclusie gekomen dat opleiders en hun deelnemers veel te weinig inzetten op de trage weg naar meesterschap. Het moet allemaal vlug gaan, liefst met een certificatie zodat de investering snel opbrengt. Om vervolgens te merken dat het allemaal niet zo eenvoudig is.
I am able to control only that which I am aware of. That which I am unaware of controls me. Awareness empowers me.
- John Whitmore
Ik ben gelukkig niet de enige die tot de conclusie gekomen is dat er ingezet moet worden op ‘capacity building’. Er komen nieuwe vragen van organisaties en professionals op mijn pad. Deze kunnen samengevat worden met één zin: “help ons dat next level te bereiken, breng me op een hoger plan”. Het gaat niet over eventjes iets oplossen of fragmentarisch iets aanleren. Er is een totaalpakket nodig dat zowel op mindset als vaardigheden werkt. Het is het next level hoe je als professional en organisatie bezig bent. Je voelt dat er transitie aan de gang is. Ter illustratie vertel ik hier de vragen zoals ik ze gehoord heb.
- Een overheidsorganisatie heeft vooraf en leiderschapstraject gevolgd die de groep directeuren geholpen heeft een visie te formuleren. Ze gaan voor horizontalisering. Ze willen echter geholpen worden om dit te concretiseren. Ze lopen bijvoorbeeld aan tegen eigen patronen van micromanagement, weten niet hoe ze hun medewerkers mee kunnen krijgen in die verandering of kennen de leiderschapsstijl niet om een team hoogopgeleide experts te leiden.
- Een hogeschoolopleiding levert masters af die binnen hun organisatie, meestal scholen, een belangrijke rol spelen als veranderaar. Echter, na de opleiding vallen ze terug in de leegte. Ze hebben blijvende steun nodig. In verbinding met de gedane masteropleiding zouden de alumni beter gesteund kunnen worden om staande te blijven op hun Plek der Moeite.
- Een consultancy bedrijf plaatst ITC en procesverbeteraars op veranderprojecten in bedrijven. Daar aangekomen, merken ze dat hun opdracht complexer is dan een project structureren. Ze lopen aan tegen weerstand, conflicten in teams en politiek in de organisatie. Deze procesbegeleiders vragen een set vaardigheden om met die complexe situaties om te gaan. De organisatie zet ook graag in op een voorsprong te hebben ten aanzien van concurrerende consultancy aanbieders.
- In een zorggroep wil een bevlogen bestuurder dat alle zorgprofessionals en teams geholpen worden om hun eigen werk en rol beter te pakken. In het licht van toekomstige schaarste van geld en mensen is het nodig dat zorgprofessionals veel bewuster omgaan met hun eigen functioneren. De bestuurder maakt budget vrij om zijn personeel via training te gaan ondersteunen.
De vier exploraties tot samenwerking, maken me blij. Wat gevraagd wordt, is professionals coachen en trainen om beter met zichzelf, met elkaar en met brede uitdagingen aan de slag te gaan. Ik voel dat er ruimte komt om mensen te ondersteunen in een kader dat aansluit bij het idee van deep evolvement: ons leven en werk afstemmen op bredere maatschappelijke en historische ontwikkelingen. Professionals hebben een veel grotere rol te spelen in de vele transitieprocessen die volop aan de gang zijn. Velen voelen zich onmachtig. Nochtans is er een verlangen om het anders te doen en meer impact te bekomen. Zingeving wil men vinden door een verschil te maken in een groter geheel. Zingeving beperkt zich niet langer tot specialistisch bezig zijn of je functie naar behoren uitvoeren. Ik zie het als mijn missie om dit verlangen te onderbouwen met methodiek, vaardigheden en de bijhorende mindset.
Training
De ideale vorm van capacity building ligt in een upgrade van hoe vroeger aan opleiding en training gedaan werd. Vaardigheden en kennis werden bijgebracht die vervolgens niet werden toegepast. In de vragen hoor ik duidelijk dat men een trainer zoekt die gelaagd kan werken: persoonlijke coaching van deelnemers, het demonstreren en oefenen van vaardigheden, de leergroep sterker maken en alles kaderen als bijdrage tot de ontwikkeling van vakgebieden, organisatie en samenleving. Dergelijk aanbod is omwille van het transformatief karakter nog moeilijk ‘een training’ of ‘opleiding’ te noemen. Voorlopig hebben we geen ander woord.
Wicked Skills
De laatste twee jaren ben ik aan het puzzelen welke set generieke vaardigheden je als professional nodig hebt in deze uitdagende tijden. Er is een koppeling nodig aan het nieuwe mens- en wereldbeeld, vaak holistisch, systemisch, complexiteit en relationeel genoemd. Dat mag vertaald worden in handige patronen en oefenprogramma’s. Ik ben gekomen tot deze lijst Wicked Skills van de 21ste – eeuw:
- Levenslang leren en ontwikkelen, inbegrepen Bildung.
- Je professionele identiteit meerstemmig positioneren.
- De trialoog (triadisch dialogiseren) als basispatroon van samenwerking.
- Complexe 'wicked' problemen op een ontwikkelingsgerichte manier aanvliegen.
- Diversiteit bewust valoriseren binnen gemeenschappelijke grotere doelen.
- Lateraal denken en processen van het onbewuste toevoegen.
- Ontwikkeling gelaagd structureren en leren schakelen tussen lagen.
- Meesterschap in interpersoonlijke beïnvloedingstechnieken.
- Werken vanuit wijsheid, paradoxen en ethiek.
- Geïnspireeerd en bevlogen werken.
De uitwerking vind je in de syllabus die hoort bij de Wicked Skills Lab® training. Op deze pagina vind je ook een checklist zodat je voor jezelf even kunt nagaan hoever het staat met jouw Wicked Skills. Of ga rechtstreeks naar de training die door HRDAcademy die tweejaarlijks wordt georganiseerd.
Ik ben nieuwsgierig wat jij als collega hiervan vinden. Er zijn meerdere categoriseringen mogelijk. Of misschien vind je iets zo belangrijk dat je het helemaal bovenaan wil zetten. Mis je iets? Vertel het me.
Rudy Vandamme, Ph.D.
connect@deepevolvement.com